De aanleiding
Hoewel er van alles wordt gedaan op het gebied van veiligheid en gezondheid, halen veel dakdekkers hun AOW niet. Oorzaken: Veel lichamelijke inspanning en door weer en wind en het werken op (grote) hoogte. In het gunstigste geval vinden de uitvallers een ander beroep. Vaak proberen ze het ook nog een tijdje als zzp’er.
Dat is dan meteen de tweede aanleiding voor dit project: steeds meer dakdekkers zijn actief als zzp’er. Velen kiezen hier zelf voor. Aan de andere kant past een flexibele schil van inzetbare vakkrachten goed in het personeelsbeleid van ondernemers. Toch zijn er ook veel zzp’ers die “schijnzelfstandige” zijn.
De positie van zzp’ers in deze bedrijfstak is ingewikkeld. De CAO is een evenwichtig geheel. Zzp’ers hoeven zich niet aan de opgenomen verplichtingen te houden, maar kunnen daarnaast ook niet profiteren van de sectorale voorzieningen. In een moordende concurrentie zoeken zij naar mogelijkheden om hun kostje bij elkaar te verdienen. Een lage beloning lokt uit tot ontduiking van wettelijke verplichtingen, maar gaat ook ten koste van kwaliteit en van de aandacht voor veiligheid en gezondheid. Wie er vervolgens aansprakelijk is bij een bedrijfsongeval, heeft niet iedereen meer even helder voor ogen. Vaak is dat de opdrachtgever van de zzp’er, die dacht voor een dubbeltje op de eerste rang te zitten. Het laatste krijgt nog meer lading wanneer je bedenkt dat de meeste zzp’ers niet beschikken over een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Een risico dat voor henzelf ook duidelijk is.
Beleidsontwikkeling
Om de geschetste problemen te verminderen is AC Adviseurs, door CAO partijen in de sector, gevraagd ondersteuning te bieden bij het ontwikkelen van beleid en maatregelen. Samen met de SBD (Stichting Bedrijfstakregelingen Dakbedekkingsbranche) hebben we dit met veel enthousiasme opgepakt.
Uitgangspunt voor het beleid is, dat alle werkzame vakkrachten in deze sector aan dezelfde eisen moeten voldoen. Veiligheid, gezondheid of inkomenszekerheid zijn geen onderwerpen waar de hand mee mag worden gelicht. Ook niet als de prijzen onder druk staan. De rekening komt op den duur toch weer terecht bij de opdrachtgever (in de vorm van gebreken) of bij de maatschappij (in de vorm van uitkeringen).
Momenteel werkt AC Adviseurs aan de ontwikkeling van een vakpaspoort. Alle vakkrachten en bedrijven zouden over een dergelijk vakpaspoort moeten beschikken. Het paspoort is - na invoering - noodzakelijk om toegang te krijgen tot het werk. Om het vakpaspoort te verkrijgen zal aan bepaalde eisen moeten worden voldaan. Het bevat gevalideerde informatie die de houder toegankelijk kan maken voor derden. Ook geeft het recht op gebruik van bedrijfstakvoorzieningen zoals scholing en inkomensverzekering.
De sector wil dat vakkrachten hun beroep zo lang mogelijk kunnen uitoefenen. Niet eenvoudig, gezien het lichamelijk werk in een potentieel onveilige omgeving. Voeg hier potentiele werkdruk bij, al is het maar een onweersbui die in aantocht is, en het plaatje is rond. Een aantal geïsoleerde maatregelen of een waarschuwend vingertje is niet meer voldoende om iedereen tot zijn 67e aan het werk te houden.
Het tweede deel van het project bestaat uit het ontwikkelen van een pakket van maatregelen en activiteiten, dat in een passende verpakking gevraagd en ongevraagd naar de werkplek kan worden gebracht.
Good thinking
De meerwaarde van AC Adviseurs in dit traject is dat we de knelpunten (vooral ingegeven door korte termijn argumenten), op basis van onderzoek en analyse, hebben omgezet in beleid en lange termijn doelstellingen.
Vervolgens ontwikkelen we, met gebruikmaking van stimuleringsmaatregelen, uitvoerbare maatregelen en concrete activiteiten die op korte termijn effect hebben. In dit geval is het vakpaspoort en de toegang voor zzp'ers tot sectorale voorzieningen, het beleidsmatige perspectief en moeten de maatregelen op korte termijn oplossingen bieden. Zo willen wij structureel een bijdrage leveren aan het verbeteren van de sectorale arbeidsmarkt en de duurzame inzetbaarheid van mensen die in deze sector werkzaam zijn. Dat is geen hersenschim, dat is een concreet doel en daar blijft AC Adviseurs bij betrokken tot en met de afrekening.
Er vanaf het begin rekening mee houden dat wat je bedenkt ook moet worden uitgevoerd en gefinancierd. Én daar dan ook verantwoordelijk voor willen zijn, dat is ‘good thinking’.
